Eksperymenty z geometryzacją formy, które dały początek kubizmowi

Pablo Ruiz Picasso (właśc. Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno María de los Remedios Cipriano de la Santísima Trinidad Ruiz y Picasso; ur. 25 października 1881 w Maladze, zm. 8 kwietnia 1973 w Mougins) – hiszpański malarz, rzeźbiarz, grafik, ceramik oraz poeta, uznawany za jednego z najwybitniejszych artystów XX wieku. On i Georges Braque są twórcami nurtu malarstwa zwanego kubizmem.

Z życiorysu

Od najmłodszych lat Pablo Picasso wykazywał talent w dziedzinie malarstwa i sztuki plastycznej. Po początkowym okresie kształcenia w Hiszpanii przeniósł się do Paryża w latach 1901-1922, gdzie jego twórczość znacznie wpłynęła na spotkanie z postimpresjonistami, szczególnie z Henri de Toulouse-Lautrec, którego wpływ na jego twórczość przed rokiem 1901 był znaczący. Prace Picassa z tego okresu, od 1901 do 1904 r., są określane jako okres "„błękitny”. Charakteryzują się melancholijnym kolorytem i przedstawiają tematykę oraz postacie biednych ludzi (takie jak Życie, Stary gitarzysta, Dwie siostry, Prasowaczka). Jego pracownia znajdowała się na ulicy La Boetie. Od 1904 r. mieszkał w Bateau-Lavoir na ulicy Ravignan 13. Po okresie błękitnym nastąpił okres "różowy" w twórczości Picassa, w którym malował sceny z życia cyrkowców (takie jak Dziewczyna na kuli, Kuglarze, Toaleta, Rodzina arlekina). Od 1907 r. Picasso zaczął eksperymentować z geometrią i uproszczeniem formy pod wpływem Paula Cézanne'a oraz sztuki iberyjskiej i afrykańskiej, co doprowadziło do powstania kubizmu (najbardziej znane dzieła to Panny z Awinionu i Portret Gertrudy Stein). Współpraca z Braque'em doprowadziła do ukształtowania się różnych odmian kubizmu, takich jak kubizm analityczny, hermetyczny i syntetyczny. Jednym z przełomów była premiera utworu Parada, do którego muzykę napisał Erik Satie, a scenografię zaprojektował Picasso, i został wystawiony przez Balety Rosyjskie Siergieja Diagilewa w 1917 r. Następne lata to ciągłe poszukiwania artystyczne. W czasie wojny domowej w Hiszpanii Picasso opowiedział się po stronie republikanów i namalował słynny obraz Guernica na zamówienie republikańskiego rządu Hiszpanii za 200 tys. peset, który został wystawiony w Pawilonie Hiszpanii na Wystawie Światowej w Paryżu w 1937 r. Podczas II wojny światowej mieszkał w Paryżu, wstąpił do Francuskiej Partii Komunistycznej w 1944 r. i po wojnie angażował się w ruchy lewicowe i pokojowe. W 1946 r. przeniósł się na Lazurowe Wybrzeże, a w 1948 r. zamieszkał w Vallauris. W 1948 r. odwiedził Polskę, uczestnicząc w Światowym Kongresie Intelektualistów w Obronie Pokoju we Wrocławiu oraz podarowując Muzeum Narodowemu w Warszawie swoją kolekcję ceramiki, rysunków i barwnych druków. Był także sygnatariuszem apelu sztokholmskiego w 1950 r. W 1950 r. otrzymał Międzynarodową Leninowską Nagrodę Pokoju, znana również jako Nagroda Stalinowska. Lata 40. to okres tworzenia obrazów antywojennych (takie jak "Masakra w Korei", "Wojna", "Pokój"). Twórczość Picassa po II wojnie światowej była bardzo różnorodna i trudna do sklasyfikowania.

Twórczość

Pablo Picasso żył długo i tworzył dużo. Jego twórczość można podzielić na kilka okresów. Pierwszy z nich to przypadający na lata 1901-1904 okres błękitny. Nazwa nie jest oczywiście przypadkowa. Dominującą barwą w jego pracach były różne odcienie niebieskiego. Kolor ten kojarzy się przede wszystkim z nastrojem nostalgii, melancholii, wręcz pesymizmu. Powracające motywy to bieda, ślepota, ale i kobiece ciało.
Malarz starał się pokazywać nierówności i kontrasty społeczne.

Okres różowy trwający od 1904 do 1906 r. to ten, kiedy na płótnach pojawiają się bardziej optymistyczne i ciepłe barwy różu, a także koloru pomarańczowego. To również zmiana tematyki. Zamiast melancholijnych obrazów biedy pojawiają się wizerunki cyrkowców – kuglarzy i akrobatów. Widać w tym nieco liryzmu, ale i pewnej pogody ducha.

W 1907 r. Picasso namalował Panny z Awinionu i właśnie to dzieło uważa się za początek kubizmu w sztuce. Widać tu fascynację dziełami Paula Cézanne’a, a także sztuką afrykańską i iberyjską.

Inspiracja doprowadziła artystę do eksperymentów polegających na upraszczaniu i geometryzacji formy. Okres kubistyczny trwał do 1919 r. W tym czasie Picasso eksperymentował też z collagem, mozaiką i ceramiką, aby później zwrócić się bardziej ku klasycyzmowi.

Ciekawostka: Pierwszym wymówionym przez Pablo Picasso słowem był „ołówek”. Co więcej, Picasso szybciej zaczął rysować niż mówić. Jego pierwszy obraz to Picador, który ukończył w wieku 9 lat.